Anita Tijsma blikt terug op 8 jaar Acantus

“Woonplezier: daar werken we samen aan!”

Anita Tijsma is sinds 2016 bestuurder bij Acantus. Na twee bestuurstermijnen van ruim 8 jaar, vertrekt ze eind 2024. In dit interview blikt ze terug op haar bestuursperiode.

Veel veranderingen in de woonvraag

Er is veel veranderd de afgelopen acht jaren. Anita vertelt ‘Ik begon in 2016. Dat was een onzekere periode. In 2015 kwamen sinds 100 jaar aanpassingen in de woningwet. In aanloop naar die wet wisten corporaties niet goed meer wat ze wel en niet mochten. Ook was net een parlementaire enquête geweest over woningcorporaties in Nederland. Dat leidde in de jaren voor mijn komst tot onzekerheid en beheersing in plaats van maatschappelijk ondernemerschap. Acantus had daarnaast te maken met krimp in de regio. Er was veel leegstand. We hielden destijds rekening met minder huurders. Meer leegstand was voorspeld en dat betekende sloop van onze slechtste woningen. Want niemand wil veel leegstand in een buurt.’

De afgelopen jaren is de woonvraag flink veranderd. Anita: ‘In 2016 hadden we nog geen 600 woningzoekenden. Nu hebben we 14.000 woningzoekenden, waarvan ruim 3.000 actief een woning zoeken. Veel mensen die een woning zoeken, komen uit de regio. We zien de vraag van één of tweepersoonshuishoudens toenemen. Jong en oud staan op de wachtlijst. Ook omdat mensen minder en op latere leeftijd naar zorgorganisaties verhuizen. Verder zien we dat mensen met werk op afstand voor onze regio kiezen. Bereikbaarheid, zowel fysiek als digitaal, is dus ontzettend belangrijk voor goed wonen in onze regio.’

Samenwerking met huurders en partners

Op de vraag over wat haar eerste prioriteit was, hoeft Anita niet na te denken. ‘We begonnen met de kwaliteit van onze woningen weer op peil krijgen. Daarin was vooral de samenwerking met huurders, gemeente, aannemers en andere partijen belangrijk. We gingen met elkaar om tafel en werken vanuit de visie “met elkaar werken we aan woonplezier”. Daar zit voor mij alles in. “Met elkaar” gaat over de samenwerking intern en extern. “Wonen” is de basis. Voor “plezier” heb je je buren en anderen ook nodig. En voor “goed wonen” heb je werk, school en voorzieningen nodig die je leven waardevol maken.

De huurders hebben een steeds grotere rol gekregen in onze processen. Alles wat we doen, doen we voor en met de huurders van nu en de huurders van de toekomst. Daarom hebben we de samenwerking met huurders verstevigd. Dat gebeurt in de straat, in de wijk en aan de huurderstafel. Gaat dat altijd goed? Zeker niet. Maar het gaat steeds beter. We zitten nu ook met alle huurderorganisaties om één tafel. We hebben goed overleg en krijgen heel veel inzet en input van hen. Ik ben echt heel trots op de stevige investeringsagenda die we samen met onze huurders hebben gemaakt. Deze draagt bij aan de kwaliteit en de betaalbaarheid van de woningen. En hiermee dragen wij bij aan het woonklimaat in de vijf gemeenten.’

Anita vertelt dat grote koerswijzigingen tijd kosten. Het duurt jaren voordat huurders resultaat zien. ‘In het begin merkten we dat er met veel achterdocht naar ons werd gekeken. Soms was dat terecht, want we kwamen van ver. Als ik kijk dat we nu ruim 1.000 woningen per jaar verduurzamen en renoveren en volgend jaar heel veel nieuwe woningen opleveren, ben ik erg tevreden! Dit doen we met elkaar in de regio. Kijk naar Bareveld, waar we uiteindelijk met de huurders en de gemeente een deel van een wijk vernieuwd hebben. Of de Vogelbuurt in Scheemda waar mensen mee besloten in nieuwbouw of renovatie. In Ter Apel renoveerden we ontzettend veel woningen. En in Pekela startten we onlangs de eerste nieuwbouw midden in het centrum.’

Werken in het aardbevingsgebied heeft veel indruk op Anita gemaakt. ‘De onveiligheid en onzekerheid die bureaucratie met zich mee kan brengen, is gelukkig langzamerhand aan het veranderen in kansen en mogelijkheden voor inwoners. Hier heeft ook Acantus zich enorm voor ingezet. Zoals huurders steeds zeggen tegen ons: “Eerst de mensen, dan de stenen.” Dat is de enige goede volgorde.’

Wonen doe je samen

Volkshuisvesting is een uitdagende opgave. Je kunt het niet alleen. Anita: ‘Wonen begint bij een woning in een goede omgeving. Wij verhuren woningen en we ondersteunen woongedrag, woonklimaat en leefbaarheid. Maar alleen kunnen we het niet. Het begint met een goede samenwerking met huurders. Daarnaast hebben we de aannemers nodig voor de bouw en verduurzaming. Welzijn, zorg en politie in de buurt voor begeleiding en veiligheid. De ondernemers voor service en diensten in de wijk. En natuurlijk de gemeenten, in hun rol als coördinator, facilitator en beleidsmakers.

In onze regio is veel ruimte. Daarin zit kracht. Wij hebben ruimte om te bouwen, om te innoveren en om samen te werken. Er gaat veel goed. Daar mogen we af en toe wel eens wat trotser op zijn. Tegelijkertijd weten dat we de mouwen moeten blijven opstropen. We hebben nog veel te doen. Tot 2028 leveren we extra inspanningen om de kwaliteit van de woningen te verbeteren en te verduurzamen. Ook vraagt de versterkingsopgave veel extra werk. Maar met de huidige resultaten, heb ik alle vertrouwen dat we die extra opgaves gaan leveren.’

Meerjarige inzet

Anita heeft ook een aantal zorgen. ‘Afgelopen jaren huisvesten we steeds meer mensen met een zorgvraag, van thuiszorg tot verslavingszorg. Sommige wijken raken overbelast. Dat raakt onze huurders en dat raakt ons. We krijgen meer meldingen van complexe vormen van overlast, tot aan explosies toe. Ook zien we veel eenzaamheid en armoede. Deze grote problemen vragen om een mensgerichte, langjarige domein-overstijgende aanpak. Het leven van mensen moet het uitgangspunt zijn, niet de organisatie of het systeem. Dit vraagt een lange adem, van ons allen. Niet altijd populair, wel nodig.

In Noord en Oost Groningen is alles aanwezig om uit te blinken in goede samenwerking. Ik zie mooie voorbeelden in Nij Begun of binnen de samenwerking G13 (samenwerking van Groninger corporaties, red.). Daarnaast heeft Acantus een unieke, langjarige samenwerking met sociale werkbedrijven in ons gebied. Daarmee dragen we actief bij aan een duurzame en circulaire economie. Veel mensen die bij de sociale werkgevers werken zijn onze huurders. Zij werken nu mee aan het verbeteren van de woonkwaliteit in de regio. We moeten veel meer van dit soort langjarige oplossingen inzetten.’

Werkplezier

Anita kijkt met trots naar Acantus. Het werkplezier van alle collega’s van Acantus is hoog. De betrokkenheid en deskundigheid van onze collega’s is prachtig. We hebben een hele hoge inzet van mensen. Niet voor niets ontvingen we afgelopen jaren een award voor ‘beste werkgever’. Met circa 180 collega’s werken we met enorm veel plezier aan het woonplezier in onze regio.’